Ο ρόλος του παππού και της γιαγιάς στο μεγάλωμα των παιδιών
Ένα σοκολατάκι παραπάνω;
Ο ρόλος του παππού και της γιαγιάς ήταν πάντα σημαντικός. Ανατρέχοντας στην παιδική μας ηλικία σίγουρα βρίσκουμε αναμνήσεις συνυφασμένες με τον παππού και την γιαγιά. Αναμνήσεις γεμάτες με παιχνίδι , ξεγνοιασιά και αγάπη. Ακόμα και παιδιά που ζούσαν χιλιόμετρα μακριά από τους παππούδες τους και περίμεναν τα καλοκαίρια να τους συναντήσουν, μιλάνε για αυτούς με μεγάλο ενθουσιασμό. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο αφού οι παππούδες προσφέρουν την αγάπη τους με ανιδιοτελή τρόπο και με τις αφηγήσεις τους διδάσκουν στα παιδιά μαθήματα ζωής.
Η ανατροφή των παιδιών σε εκτεταμένες οικογένειες, με τους παππούδες πολλές φορές να ζουν στο ίδιο σπίτι με τα ενήλικα παιδιά τους, ήταν συνυφασμένη με την ελληνική κουλτούρα. Πολλοί γονείς θεωρούσαν ότι οι παππούδες είναι
αυτοί που ''χαλάνε'' τα παιδιά με τα κεράσματα τους, είναι αυτοί που κάνουν όλα τα χατίρια και διαφωνούν με τους νέους μοντέρνους τρόπους διαπαιδαγώγησης των εγγονιών τους. Τώρα πια όμως με τις κοινωνικές αλλαγές και την οικονομική κρίση, έχουν πληθύνει οι γονείς που εξαρτώνται από τους δικούς τους γονείς για το μεγάλωμα των παιδιών τους. Ωστόσο η αυξημένη συμμετοχή των παππούδων πέρα από βοηθητική μπορεί να δημιουργήσει και προβλήματα.
- Προσαρμογή στις νέες οικογενειακές σχέσεις
Πολλοί άνθρωποι, χρόνια αυτόνομοι , έχοντας χτίσει την δική τους ζωή με τους δικούς τους κανόνες και αξίες ζωής, που μπορεί να συμβαδίζουν ή και να συγκρούονται με την κοσμοθεωρία των γονιών τους, ξαφνικά νιώθουν πως γυρνάνε πίσω , δημιουργώντας μια αμοιβαία εξαρτημένη σχέση. Γι' αυτό στην αρχή χρειάζεται υπομονή, καθώς απαιτείται χρόνος για να διαμορφωθεί αυτή η γνώριμη σχέση σε νέα βάση. Επομένως όλοι οι δίαυλοι επικοινωνίας χρειάζεται να είναι ανοιχτοί, αντιμετωπίζοντας την πάνω γενιά με ειλικρίνεια και σεβασμό, για να χτιστεί μια υγιής καθημερινότητα.
- Παρέχοντας υποστήριξη
Οι παππούδες τις περισσότερες φορές αποτελούν σημαντικό πρότυπο για την ανάπτυξη των παιδιών και συμβάλουν στην εκμάθηση εννοιών όπως τι είναι σεβασμός, ήθος, τι είναι σωστό και τι λάθος. Ενεργούν ως συμπαίκτες στην διασκέδαση του παιδιού και διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην αυτοεκτίμηση και την ασφάλεια του. Έρευνες έχουν δείξει πως όταν στην οικογένεια υπήρξε κάποιο διαζύγιο ή όταν τα πράγματα πήγαν στραβά (ευάλωτοι από το διαζύγιο, απώλεια εργασίας, χρέος , κ.α. ) , οι παππούδες αποτελέσαν το δίχτυ ασφαλείας της οικογένειας, ''απορροφώντας '' τις αρνητικές συναισθηματικές επιπτώσεις στα παιδιά.
- Φροντίδα παιδιών
Σήμερα, πολλοί γονείς λόγω αυξημένου φόρτου εργασίας και οικονομικών δυσχερειών που αντιμετωπίζουν, βασίζονται στους παππούδες για να μειώσουν το κόστος φροντίδας των παιδιών τους. Όταν μάλιστα εργάζονται ως αργά οι παππούδες αναλαμβάνουν την φροντίδα των παιδιών και εκτός σπιτιού (βόλτες, εξωτερικές δραστηριότητες, κ.α.) με αποτέλεσμα η συνεισφορά τους να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας της οικογένειας.
- Χάσμα Γενεών
Αν και οι γονείς αξιοποιούν τη διαθεσιμότητα των παππούδων στην φροντίδα των παιδιών τους, παρόλα αυτά εκφράζουν ανησυχίες ως προς τον τρόπο που τα διαπαιδαγωγούν. Ωστόσο είναι εύλογο να υπάρχουν αποκλίσεις στις αρχές διαπαιδαγώγησης που η κάθε γενιά υιοθετεί.
Μικρά μυστικά προς τους γονείς.
- Αφήστε τους παππούδες να γνωρίζουν τις προσδοκίες σας για το παιδί. Να είστε ειλικρινείς για αυτά που θέλετε και σας ενοχλούν. Επικοινωνήστε αυτό που έχετε ανάγκη και αφήστε σε εκείνους να δουν πως θα το υλοποιήσουν.
- Υπεύθυνοι για το παιδί σας είστε κυρίως εσείς. Οι ευθύνες και τα δικαιώματα της ανατροφής των παιδιών σας, σας ανήκουν. Εμπιστευτείτε την αγάπη των γονιών σας για τα εγγόνια τους και επιτρέψτε τους να τα φροντίσουν με έναν τρόπο που να ταιριάζει και σε εκείνους.
Μικρά μυστικά προς τους παππούδες
- Μάθετε τις προσδοκίες των παιδιών σας και συζητήστε και για τις δικές σας προσδοκίες.
- Μάθετε τι ρουτίνες υπάρχουν στο σπίτι και τι πρόγραμμα ακολουθεί η οικογένεια.
- Συζητήστε με ειλικρίνεια για την διαθεσιμότητα σας στη φροντίδα των παιδιών.
Θα πρέπει οι παππούδες να ακολουθούν πάντα τους κανόνες; Όχι! Το σπίτι της γιαγιάς έχει τα δικά του τελετουργικά και τους δικούς του κανόνες που στηρίζονται στις δικές τους αρχές και αξίες. Άλλωστε και ως ενήλικες, συχνά αναπολούμε εκείνες τις κρυφές, συνωμοτικές, αθώες, παρασπονδίες (-πάρε άλλο ένα σοκολατάκι) που έκαναν οι παππούδες για να μας ευχαριστήσουν! Για αυτό συχνά στη θύμησή μας, το σπίτι του παππού και της γιαγιάς έρχεται ως εκείνο τον χώρο όπου μπορούσαμε ως παιδιά να πειραματιστούμε, να δοκιμάσουμε τα προσωπικά μας όρια και να νιώσουμε ελεύθεροι.
Βάσω Παΐζη, Ψυχολόγος.