Ελεύθερος χρόνος για τα παιδιά, δραστηριότητες, και άλλες ιστορίες!
Τα τελευταία χρόνια, οι κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές που έχουν συμβεί, έχουν συντελέσει στην εντατικοποίηση των ρυθμών ζωής των ενηλίκων. Ο χρόνος που οι άνθρωποι χρειάζεται να εργάζονται προκειμένου να βγάλουν τα προς το ζην έχει αυξηθεί, ενώ ταυτόχρονα έχει μειωθεί ριζικά ο ελεύθερος χρόνος. Ταυτόχρονα κυριαρχεί η πεποίθηση ότι κάθε στιγμή, κάθε λεπτό, πρέπει κάτι να κάνουμε. Κενός χρόνος ισούται με χαμένο χρόνο. Κυρίαρχα η αντίληψη αυτή αντανακλάται στη ζωή των παιδιών.
Οι γονείς αισθάνονται υποχρεωμένοι να κάνουν ότι μπορούν προκειμένου να γεμίσουν τις μέρες και τις ώρες των παιδιών με δραστηριότητες ακόμα και σε πολύ μικρές ηλικίες, ακόμα και όταν οι δραστηριότητες είναι δυσβάσταχτες οικονομικά. Έτσι θεωρούν ότι κάνουν ότι καλύτερο για τα παιδιά τους προσφέροντας τους ευκαιρίες που οι ίδιοι σαφώς δεν είχαν, γεμίζοντας όλες τις ελεύθερες ώρες, αποκλείοντας τον ενδεχόμενο τα παιδιά τους να «χάνουν» τον χρόνο τους.
Στην πραγματικότητα όμως ο ελεύθερος χρόνος για τα παιδιά είναι εξαιρετικά σημαντικός για την υγιή ψυχο- κοινωνικό- συναισθηματική τους ανάπτυξη. Εκείνες τις ώρες τα παιδιά εξερευνούν τον κόσμο με τον δικό τους ρυθμό και τρόπο με πλοηγό την φαντασία τους. Δημιουργούν, πειραματίζονται, αναπτύσσουν τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα. Και κάποιες στιγμές βαριούνται! Ωστόσο για να βγουν από τη δυσάρεστη κατάσταση της βαρεμάρας επιστρατεύουν τις πιο δημιουργικές τους πλευρές, που ούτε και τα ίδια γνώριζαν πως είχαν. Η αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στις δυνατότητές τους, ενισχύεται.
Στο συλλογικό, μη δομημένο παιχνίδι, τα παιδιά αυθόρμητα αποκτούν δεξιότητες ζωής που δεν διδάσκονται με μαθήματα και βιβλία. Μαθαίνουν να συνεργάζονται, να απολαμβάνουν την παρέα, να μοιράζονται, να διαπραγματεύονται και να επιλύουν συγκρούσεις χωρίς την καθοδήγηση ενός ενήλικα.
Στην αντίπερα όχθη, όταν οι μεγάλοι θέλουν να ελέγχουν όλο τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών άθελα τους, τους μετακυλύουν τα δικά τους άγχη. Τα παιδιά χάνουν τον αυθορμητισμό και την παιδικότητα τους και συμμερίζονται τις ανησυχίες των μεγάλων. Η υπερφόρτωση των παιδιών με εξωσχολικές δραστηριότητες πιθανά συμβάλλει στην μείωση της ανεξαρτησίας των παιδιών, καθώς δεν συμμετέχουν τα ίδια σε αποφάσεις που αφορούν την διάθεση του χρόνου τους. Επίσης ενέχει τον κίνδυνο να δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις τους καθώς μαθαίνουν οι γονείς τους να το κάνουν για αυτά. Παράλληλα η αυτοπεποίθηση τους μειώνεται και απευθύνονται στους ενήλικες για να λύσουν τα προβλήματα τους καθώς θεωρούν ότι μόνα τους δεν μπορούν να τα καταφέρουν.
Ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών, αυτός που δε σχεδιάζεται και δεν οργανώνεται από κάποιον ενήλικα και διαφέρει από παθητικές δραστηριότητες ψυχαγωγίας όπως η τηλεόραση και τα παιχνίδια σε τάμπλετ και ηλεκτρονικό υπολογιστή, συμβάλλει στην προστασία των παιδιών από τις συνέπειες του άγχους και τις πίεσης των ημερών μας.
Το στοίχημα για τους γονείς σήμερα είναι πως θα αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που παρέχονται προς όφελος και όχι εις βάρος των παιδιών τους. Μοιραστείτε με τα παιδιά σας, τις ιδέες και τις προτάσεις σας για τον ελεύθερο χρόνο και ακούστε τις δικές τους. Επιτρέψτε τους να συμμετέχουν στις αποφάσεις που αφορούν στην διάθεση του ελεύθερου χρόνου. Αποφύγετε τα εξοντωτικά για όλους προγράμματα (γονείς και παιδιά να τρέχουν για να προλάβουν τη μια δραστηριότητα μετά την άλλη) και απολαύστε αδόμητες στιγμές παιχνιδιού και παρέας με τα παιδιά σας.
«Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πάντα συμβουλές· μερικές φορές το μόνο που χρειάζονται είναι ένα χέρι για να κρατηθούν, ένα αυτί να τους ακούσει και μια καρδιά που μπορεί να τους καταλάβει» Μικρός Πρίγκιπας, Αντουάν Σεντ-Εξυπερύ.